Podlaski Oddział Wojewódzki NFZ zawarł już 12 umów z ośrodkami środowiskowej opieki psychologicznej i psychoterapeutycznej na udzielanie świadczeń w ramach nowego systemu ochrony zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży, który w ubiegłym roku wprowadziło Ministerstwo Zdrowia. Są to placówki bezpłatne, które przyjmują młodych pacjentów i ich rodziców bez skierowania.

Nowy model ochrony zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży

…czyli: ośrodki środowiskowej opieki psychologicznej i psychoterapeutycznej (I poziom referencyjny) to placówki zatrudniające specjalistów - psychologów, psychoterapeutów i terapeutów środowiskowych.

Fachową pomoc znajdą tu dzieci i młodzież do 18 r.ż., u których wystąpiły niepokojące objawy związane z problemami psychicznymi oraz zaburzeniami emocjonalnymi. Do ośrodka nie jest wymagane skierowanie.

Założeniem nowego systemu ochrony zdrowia psychicznego najmłodszych jest to, by dzieci i młodzież były w pierwszej kolejności diagnozowane jak najbliżej miejsca zamieszkania - w środowisku, w którym funkcjonują na co dzień. A więc w środowisku dziecka mają być dostępni specjaliści zapewniający efektywną opiekę: psycholog, psychoterapeuta, terapeuta środowiskowy. Opieką zostaną objęte najmłodsze dzieci jeszcze przed rozpoczęciem nauki szkolnej, jak również realizujące obowiązek szkolny oraz młodzież ucząca się w szkołach ponadpodstawowych.

W ramach pomocy oferowanej w ośrodkach można skorzystać z następujących świadczeń:

• porada psychologiczna diagnostyczna

• porada psychologiczna

• sesja psychoterapii indywidualnej

• sesja psychoterapii rodzinnej

• sesja psychoterapii grupowej

• sesja wsparcia psychospołecznego

• wizyta, porada domowa lub środowiskowa

Podopieczni otrzymają wsparcie psychologiczne w domu i w szkole. Współpraca ośrodka z rodzinami i placówkami oświatowymi jest kluczowa, ponieważ umożliwia prowadzenie skutecznej i skoordynowanej terapii.

Po epidemii praca środowiskowa

Obecnie, ze względu na sytuację epidemiczną, pomoc udzielana jest za pomocą narzędzi teleinformatycznych. O ile pozwolą na to warunki epidemiczne, w przyszłości praca ośrodków docelowo będzie oparta na pracy środowiskowej - przede wszystkim na współpracy z rodziną pacjenta oraz jego środowiskiem szkolnym. Z tego powodu zalecany jest wybór ośrodka jak najbliżej miejsca zamieszkania. Docelowo ma powstać sieć poradni psychologiczno-psychoterapeutycznych, co najmniej po jednej w powiecie - to podstawa nowego modelu opieki dla dzieci i młodzieży z zaburzeniami zdrowia psychicznego. Poradnie te mają stanowić pierwszy poziom pomocy, którego dotychczas brakowało. Drugi poziom to poradnie, w których będzie już dostępna pomoc psychiatryczna, oparty o istniejące już poradnie w ramach ambulatoryjnej opieki specjalistycznej. Z kolei trzeci poziom to oddziały i szpitale psychiatryczne dla dzieci. Chodzi o to, aby pomoc była udzielona na jak najwcześniejszym etapie i można było zapobiec zaostrzeniom oraz ograniczyć leczenie na oddziałach szpitalnych.

Mimo trudnej sytuacji związanej z epidemią COVID-19, już 12 ośrodków z województwa podlaskiego rozpoczęło działalność i udziela pomocy zgłaszającym się pacjentom i ich rodzinom.

Obecnie POW NFZ planuje ogłosić kolejnych 7 postępowań w trybie konkursu na zakres ośrodek środowiskowej opieki psychologicznej i psychoterapeutycznej (I poziom referencyjny).

Docelowy model systemu ochrony zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży ma umożliwić prowadzenie pomocy dla dzieci i rodziny na odpowiednich poziomach referencyjności:

1. w każdym powiecie poradnia psychologiczna dla dzieci i młodzieży (Ośrodek środowiskowej opieki psychologicznej i psychoterapeutycznej (I poziom referencyjny)

2. w grupie powiatów Centrum Zdrowia Psychicznego dla dzieci i młodzieży (II poziom referencyjny) oparte o poradnię zdrowia psychicznego dla dzieci i młodzieży oraz oddział dzienny psychiatryczny rehabilitacyjny dla dzieci i młodzieży

3. w województwie Ośrodek Wysokospecjalistycznej Całodobowej Opieki Psychiatrycznej (III poziom referencyjny) oparty o poradnię zdrowia psychicznego dla dzieci i młodzieży, izbę przyjęć oraz oddział psychiatryczny dla dzieci i młodzieży.

Lista funkcjonujących ośrodków środowiskowej opieki psychologicznej i psychoterapeutycznej dla dzieci i młodzieży na terenie województwa podlaskiego:

• Specjalistyczny Psychiatryczny SP ZOZ w Suwałkach, Augustów, ul. Nowomiejska 41
• Specjalistyczny Psychiatryczny SP ZOZ w Suwałkach, Becejły 7
• Ezra UKSW sp. z o.o, Białystok, ul. Sikorskiego 6a
• Ośrodek Psychoterapii Pomocni Ewa Dąbrowska-Jackowska, Białystok, ul. Waryńskiego 2/1u
• Q Medica sp z.o.o, Białystok, ul. Waszyngtona 30/1u
• Przemysław Piotrowski, Bielsk Podlaski, ul. Żwirki i Wigury 83
• Szpital Ogólny im. dr. W. Ginela w Grajewie, Grajewo, ul. Konstytucji 3 Maja 34
• Szpital Ogólny w Kolnie, Kolno, ul. Wojska Polskiego 69
• Wojewódzki Ośrodek Profilaktyki i Terapii Uzależnień w Łomży, Łomża, ul. Skłodowskiej-Curie 1
• Specjalistyczny Psychiatryczny SP ZOZ w Suwałkach, Sejny, ul. Wojska Polskiego 60d
• Specjalistyczny Psychiatryczny SP ZOZ w Suwałkach, Sokółka, ul. Broniewskiego 2
• Specjalistyczny Psychiatryczny SP ZOZ w Suwałkach, Suwałki, ul. Szpitalna 62

Z opieki ośrodków środowiskowej opieki psychologicznej i psychoterapeutycznej dla dzieci i młodzieży - I poziom referencyjny - w województwie podlaskim w grudniu 2020 i styczniu 2021 r. skorzystało już 183 pacjentów.