W dniach 20-21 kwietnia 2022 r. gościliśmy w Hajnówce doradców sektorowych ze Związku Miast Polskich - panów Grzegorza Romana i Piotra Górkę, którzy w ramach projektu „Hajnówka OdNowa – Zielona Transformacja” wspierają miasto w realizacji przedsięwzięć dotyczących Nowego Centrum Hajnówki, mieszkalnictwa i transportu publicznego. W wizycie uczestniczyła również nasza stała i nieoceniona doradczyni miasta Agnieszka Dawydzik, której notabene zawdzięczamy zwerbowanie i organizację pomocy tak profesjonalnych ekspertów dziedzinowych.

W pierwszym dniu wizyty odbył się spacer badawczy po mieście, któremu przewodził Ireneusz Kiendyś, Zastępca Burmistrza. Wizyty w kluczowych miejscach, będących zarówno atrakcjami turystyczno-przyrodniczymi, jak i miejscami realizacji rozwojowych przedsięwzięć, na których opiera się  Nowa Ścieżka Rozwoju, pozwoliły doradcom Związku Miast Polskich lepiej zrozumieć miasto oraz poczuć jego genius loci.  Pierwszy dzień wizyty zakończyła dyskusja i informacja zwrotna doradców z wizji lokalnej z udziałem Burmistrza Jerzego Siraka i przedstawicieli referatów Urzędu Miasta.  W ocenie ekspertów wyzwaniem miasta jest jego wielkość, tj. rozległość i brak CENTRUM. Dworzec – Urząd Miasta – Kościół – Sobór św. Trójcy – to tu bije serce Hajnówki i należy właśnie na tym obszarze skoncentrować działania rozwojowe. Dodatkowo wskazano, iż twardą dźwignią rozwoju Hajnówki jest:

• rozwój przemysłu i przedsiębiorczości – skoncentrowany, a nie rozproszony w wielu miejscach miasta;
• powiązanie z kluczowym połączeniem komunikacyjnym, tj. z drogą krajową DK19, która w przyszłości ma się stać drogą ekspresową;
• budownictwo mieszkaniowe wielorodzinne.

Jako zespół projektowy możemy być dumni z trafnej diagnozy, która została odzwierciedlona w zaprojektowanej w ramach Programu „Rozwój Lokalny” Nowej Ścieżce Rozwoju Hajnówki. Zaplanowane przedsięwzięcia znakomicie oddają potrzeby rozwojowe miasta. Podczas dyskusji padło wiele ciekawych informacji i pomysłów, na których powinno skupić się miasto w trakcie realizacji przedsięwzięć projektowych. O szczegółach rozmawialiśmy już następnego dnia w trakcie warsztatów, które podzieliliśmy tematycznie na:

• I warsztat: NOWE CENTRUM HAJNÓWKI – spotkanie z udziałem Zastępcy Burmistrza –Ireneusza Kiendysia i przedstawicieli branżowych referatów Urzędu Miasta. W trakcie spotkania omówiono przedsięwzięcia dotyczących Nowego Centrum Hajnówki, planowania i zagospodarowania przestrzennego, zabudowy i organizacji przestrzeni miejskiej.
• II warsztat: ROZWÓJ MIESZKALNICTWA – spotkanie z udziałem lokalnego przedsiębiorcy – dewelopera – Janusza Panasiuka, dyrektora Zakładu Gospodarki Komunalnej – Anatola Łapińskiego, Prezesa Przedsiębiorstwa Usług Komunalnych – Jarosława Kota  oraz Zastępcy Burmistrza – Ireneusza  Kiendysia. Doradcy przedstawili aktualny stan potrzeb mieszkaniowych i wskazali na aktualne trendy w planowaniu tego typu miast oraz koszty przyszłego funkcjonowania miasta (społeczne, finansowe, środowiskowe, etc.) zależne od wybranego modelu zabudowy. Wspólnie dyskutowano i szukano wariantów rozwiązania problemów, barier oraz pomysłów na opracowanie programu mieszkaniowego dla miasta, który przyczyni się do rozwoju miasta.
• III warsztat:  TRANSPORT PUBLICZNY – spotkanie z udziałem Prezesa Przedsiębiorstwa Usług Komunalnych – Jarosława Kota oraz Zastępcy Burmistrza - Ireneusza Kiendysia. W trakcie spotkania doradca sektorowy ZMP Grzegorz Roman przedstawił politykę komunikacyjną dla miasta, w której m.in. zwrócił uwagę na: potrzebę wyprowadzenia transportu ciężarowego z centrum miasta, powiązania komunikacyjnego miasta z regionem (w tym współpraca z powiatem), konieczność przygotowania koncepcji generalnej transportu miasta, bardziej zrównoważonej mobilności (poprawa warunków komunikacji pieszej i rowerowej), aspekt ekologiczny – przejście na autobusy elektryczne,  opracowanie polityki parkingowej, elektronizacja systemu informacyjnego komunikacji miejskiej, weryfikacja rozkładu transportu publicznego.

Podbudowani i pełni nowych pomysłów z dużym zainteresowaniem wysłuchaliśmy praktycznych wskazówek z zakresu planowania przestrzennego, organizacji  miasta, polityki mieszkaniowej i zrównoważonego transportu publicznego. Z tym większą niecierpliwością czekamy na kolejne spotkania branżowe z ekspertami ZMP specjalizującymi się w tematyce przedsiębiorczości. Nasz opiekun i dobry duch projektu, Agnieszka Dawydzik, już pracuje nad agendą kolejnych warsztatów. Niebawem kolejna relacja z postępu projektu „Hajnówka OdNowa – Zielona Transformacja”, realizowanego w ramach EOG „Rozwój lokalny”.

Zespół ds. projektu
Referat Rozwoju

About the New Center of Hajnówka, housing and public transport with ZMP (Association of Polish Cities) advisers.

On April 20-21, 2022, we hosted in Hajnówka sector advisers from the Association of Polish Cities - Mr. Grzegorz Roman and Piotr Górka, who under the project "Hajnówka Renewal  - Green Transformation"  support the city in the implementation of projects related to the New Center of Hajnówka, housing and transport public. The visit was also attended by our permanent and invaluable city adviser, Agnieszka Dawydzik, to whom we owe the recruitment and organization of such professional field experts.

On the first day of the visit, there was a research walk around the city led by Ireneusz Kiendyś, Deputy Mayor. Visits to key places, which are both tourist and natural attractions and places for the implementation of development projects on which the New Development Path is based, allowed the ZMP advisors to better understand the city and feel its genius loci. The first day of the visit ended with a discussion and feedback from advisors from the local inspection with the participation of Mayor Jerzy Sirak and representatives of the City Hall departments. According to experts, the challenge of the city is its size, i.e. the vastness and the lack of a CENTER. Bus station - City Hall - Church - St. Trinity Cathedral - this is where the heart of Hajnówka beats and it is in this area that development activities should be focused. Additionally, it was indicated that the hard lever of Hajnówka's development is:

• development of industry and entrepreneurship - concentrated and not dispersed in many parts of the city;
• connection to a key communication link, i.e. the national road DK19, which is to become an expressway in the future;
• multi-family housing.

As a project team, we can be proud of the correct diagnosis, which was reflected in the New Development Path of Hajnówka designed under the "Local Development" Program. The planned projects perfectly reflect the development needs of the city. During the discussion, a lot of interesting information and ideas emerged, which the city should focus on during the implementation of project projects. We discussed the details the next day during the workshops, which we divided thematically into:

• 1st workshop: NEW CITY CENTER - meeting with the participation of the Deputy Mayor - Ireneusz Kiendyś and representatives of industry departments of the City Hall. During the meeting, projects related to the New Center of Hajnówka, spatial planning and development, development and organization of urban space were discussed.
• 2nd workshop: HOUSING DEVELOPMENT - meeting with the participation of a local entrepreneur - developer - Janusz Panasiuk, director of Zakład Gospodarki Komunalnej - Anatol Łapiński, President of Municipal Services Enterprise  - Jarosław Kot and Deputy Mayor - Ireneusz Kiendyś. The advisers presented the current state of housing needs and indicated the current trends in planning this type of cities and the costs of the future functioning of the city (social, financial, environmental, etc.) depending on the selected development model. Together, they discussed and searched for options to solve the problems, barriers and ideas for developing a housing program for the city, which would contribute to the city's development.
• 3rd workshop: PUBLIC TRANSPORT - meeting with the participation of the President of Municipal Services Enterprise - Jarosław Kot and the Deputy Mayor - Ireneusz Kiendyś. During the meeting, the ZMP sector advisor Grzegorz Roman presented the communication policy for the city, in which drew attention to: the need to remove heavy goods from the city center, connect the city with the region (including cooperation with the poviat), the need to prepare a general concept for city transport, more sustainable mobility (improvement of conditions for walking and cycling), environmental aspect - switching to buses electric, development of a parking policy, electronicization of the information system of public transport, verification of the public transport schedule.

Energized and full of new ideas, we listened with great interest to practical tips in the field of spatial planning, city organization, housing policy and sustainable public transport. We are even more impatiently waiting for the next industry meetings with ZMP experts specializing in entrepreneurship. Our tutor and good spirit of the project, Agnieszka Dawydzik, is already working on the agenda for the next workshops. Soon, another report on the progress of the project "Hajnówka Renewal  - Green Transformation", implemented within the EEA "Local development".

Project team
Development Department