EZLA opatrzone kodem C oznacza brak wypłaty zasiłku przez pierwsze 5 dni. Lekarz może także wpisać do zwolnienia lekarskiego nadużywanie alkoholu jako przyczynę niezdolności do pracy.

W 2024 r. do Rejestru zaświadczeń lekarskich wpłynęło 27,4 mln zaświadczeń chorobowych wystawionych dla ubezpieczonych w ZUS, KRUS i innych organach emerytalno-rentowych. Ze zwolnień tych przynajmniej raz skorzystało 7,7 mln ubezpieczonych w tych instytucjach. 

- Wśród wszystkich zaświadczeń lekarskich są również takie, które zostały opatrzone kodem literowym C, oznaczającym niezdolność do pracy spowodowaną nadużyciem alkoholu. Warto dodać, że wypełnienie przez lekarza odpowiedniego pola formularza eZLA jest obowiązkowe. Otrzymanie przez pacjenta zwolnienia z kodem C skutkuje nie wypłaceniem świadczenia chorobowego za pierwsze 5 dni niezdolności do pracy – wyjaśnia Katarzyna Krupicka, regionalna rzeczniczka prasowa ZUS w województwie podlaskim.

Zwolnienia lekarskie z kodem C na mniej więcej stałym poziomie

Z danych ZUS-u wynika, że ubiegłym roku zwolnień lekarskich opatrzonych kodem C było wystawionych 9,5 tys. To wzrost o blisko 45 proc. w porównaniu do 2023r. kiedy takich zaświadczeń wydano 6,6 tys.

- Analizując wzrost liczby zwolnień od pracy z kodem C, należy zwrócić uwagę na niewielką liczebność tych zaświadczeń i dynamikę z lat poprzednich. W 2019 r. wystawionych zostało 12,3 tys. takich zaświadczeń. Zatem w 2024 r. w stosunku do 2019 r. nastąpił spadek o 23 proc. A w liczbie wszystkich zaświadczeń lekarskich wystawionych w 2024 r. z tytułu choroby własnej ubezpieczonym w ZUS (22 156 tys. zaświadczeń) zwolnienia z kodem C stanowiły 0,04 proc. – dodaje rzeczniczka.

EZLA z kodem C najczęściej w grupie wiekowej 30-49 lat

Ponad 75 proc. zaświadczeń lekarskich z kodem C otrzymali mężczyźni. Największy odsetek 62,8 proc. wystawiono osobom pomiędzy 30 a 49 rokiem życia. Przy czym najczęściej zaświadczenia lekarskie otrzymali mężczyźni w wieku pomiędzy 40 a 44 rokiem życia (19,5%), oraz kobietom w wieku 30-34 lata (20,3%).

Dane za 2024 r. w obliczu kilku ostatnich lat, nie wskazują na wzrost liczebności takich orzeczeń:

• zaświadczenia z kodem C wystawiono na 99,6 tys. dni niezdolności do pracy (w 2023 r. – 66,3 tys. dni)

• w minionym roku najwięcej - ok. 3 tys. z 9,5 tys. zwolnień z kodem C - lekarze wystawili na okres od 1 do 5 dni.

• przeciętna długość zaświadczenia lekarskiego z kodem C to 10,49 dnia i była krótsza o pół dnia w porównaniu do 2023 r.

• aż 75 proc. zaświadczeń lekarze wystawili mężczyznom.

Typowymi chorobami związanymi z nadużywaniem alkoholu są zaburzenia psychiczne, marskość wątroby, choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy. Równie często spotykane są problemy związane z układem krążenia, takie jak powiększenie i niewydolność serca (stłuszczenie mięśnia sercowego), czy też układem oddechowym (obniżona odporność na zakażenia wirusowe), np. zapalenie płuc.

Pracodawca na udostępnionym mu elektronicznym zwolnieniu lekarskim nie znajdzie numeru statystycznego choroby. W konsekwencji pracodawca zobaczy jedynie kod literowy.

Jak chorowali Polacy w 2024 r.?

W 2024 roku wystawiono zwolnienia na 253 mln dni. Według danych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w 2024 r. do rejestru zaświadczeń lekarskich ZUS trafiło 25,5 mln e-zwolnień - to o 300 tys. zaświadczeń chorobowych więcej niż w 2023 r. Były to zwolnienia zarówno z tytułu choroby własnej, jak i z tytułu opieki nad dziećmi czy innymi członkami rodziny. Najwięcej zwolnień było wystawionych w styczniu i październiku.

Najczęstsze przyczyny niezdolności do pracy pozostają niezmienne od kilku lat niezależnie od regionu kraju. Należą do nich:

• choroby układu mięśniowo-szkieletowego i tkanki łącznej (41,8 mln dni absencji chorobowej),

• choroby układu oddechowego (33 mln dni),

• urazy, zatrucia i inne określone skutki działania czynników zewnętrznych (32,5 mln dni),

• ciąża, poród i połóg (31,8 mln dni),

• zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania (30,3 mln dni),

• jednostki chorobowe związane z COVID-19 (1,7 mln dni).

Z danych ZUS wynika, że nastąpił wyraźny wzrost zachorowań na krztusiec. Zarówno liczba zaświadczeń lekarskich wystawionych z tego tytułu, jak i liczba dni absencji chorobowej zwiększyła się ponad 30-krotnie.

Cały raport dostępny na stronie internetowej ZUS

https://www.zus.pl/baza-wiedzy/statystyka/opracowania-tematyczne/absencja-chorobowa

Katarzyna Krupicka

regionalna rzeczniczka prasowa ZUS województwa podlaskiego