W dniach 5-11 listopada br. miała miejsce wizyta studyjna osób sektora ekonomii społecznej z terenu miasta Hajnówka do włoskiego miasta Reggio Emilia i innych miast, w których prężnie funkcjonuje sfera konsorcjów społecznych i przedsiębiorczości społecznej. Wyjazd był związany z realizacją projektu „Hajnówka OdNowa. Kooperacja w rewitalizacji - doświadczenia z Reggio Emilia”, realizowanego w ramach Programu Wiedza Edukacja Rozwój, konkursu dedykowanego miastom tracącym funkcje społeczno-gospodarcze.
Program wizyty obejmował obiekty, kompleksy mające charakter wzorcowych, modelowych, których idea funkcjonowania ma być wdrożona na grunt hajnowski m.in. poprzez doświadczenia zdobyte przez uczestników wyjazdu – w tym głównie przedstawicieli Grupy Inicjatywnej działającej przy projekcie - reprezentantów organizacji pracujących z osobami niepełnosprawnymi, podopiecznymi MOPSu, osób starszych, organizujących ważniejsze wydarzenia, akcje na terenie miasta i na rzecz jego mieszkańców, czy organizacji pracujących z dziećmi, na rzecz edukacji i kultury.
W największym kompleksie LA POLVERIERA, będącym partnerem projektu, w otwartej przestrzeni współpracuje ze sobą kilkanaście spółdzielni na rzecz osób znajdujących się w niekorzystnej sytuacji. Współdziałają m.in. osoby niepełnosprawne, które pod okiem trenerów i opiekunów wytwarzają m.in. materiały biurowe, drobną galanterię drzewną i inne wyroby użytkowe oznaczone odpowiednią stylistyką i atrakcyjnym designem, które później sami sprzedają w znajdującym się tam sklepiku. Osoby bezrobotne i pochodzące z nielegalnego handlu ludźmi zajmują się m.in. krawiectwem, sprzedając także wytworzone produkty w tamtejszym punkcie. W ramach konsorcjum spółdzielnie prowadzą usługi komunalne, gastronomiczne – prowadzony jest bar, usługi z zakresu grafiki i projektowania, działalności wspierającej działalność kulturalną w mieście. Ponadto są tam prowadzone całodzienne warsztaty aktywizujące dla osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności. Podobnie jak inne obiekty, to miejsce przyjazne i dynamiczne, gdzie wyraźnie widać szacunek dla jakości życia i pracy.
Inne kompleksy, w których działają organizacje pozarządowe, zajmując rewitalizowaną przestrzeń po byłych obiektach, które przestały pełnić swoje funkcje, zajmują się m.in. organizacją wolontariatu, prowadzeniem sklepu społecznego związanego z dystrybuowaniem żywności wśród najuboższych mieszkańców, organizacją wydarzeń kulturalnych, w tym w połączeniu z ofertą gastronomiczną, prowadzeniem drukarni, prowadzeniem schroniska czy uprawą ziół, warzyw szklarniowych i lawendy, z której wyrabiane są produkty kosmetyczne i dekoracyjne. Jedna z fundacji prowadzi współpracę z samorządem, innymi organizacjami poprzez zarządzanie i dystrybucję puli środków finansowych w obszarze społecznym, zdrowotnym, edukacyjnym oraz w kulturze. W innym kompleksie zajęcia teatralne i edukacyjne połączone z gastronomią i hostelem prowadzi stowarzyszenie teatralne. Ciekawym rozwiązaniem było konsorcjum prowadzące obiekt na kształt parku naukowego i inkubatora przedsiębiorczości, czy też akademik dla studentów lub usługi hotelarskie i gastronomiczne, porządkowe i ogrodnicze. W innym miejscu fundacja prowadzi miejski teatr i operę, w tym szeroką działalność na rzecz dzieci i młodzieży, wydaje publikacje, organizuje koncerty itp. Niewątpliwą ciekawostką jest połączenie funkcji regionalnego zakładu zagospodarowania odpadów z działalnością społeczną – na bazie energii i surowców wtórnych z procesu odzysku prowadzona jest całoroczna uprawa bazylii. Osoby z kręgu wykluczenia społecznego są zatrudnione przy jej uprawie.
W kolejnych etapach realizacji projektu będą trwały prace, mające na celu wypracowanie modelu współpracy hajnowskich organizacji w formule konsorcjum.
Magdalena Chirko, Urząd Miasta Hajnówka
