Z cyklu... "70 lat praw miejskich - 70 ciekawostek o Hajnówce" - 56. rocznica śmierci doktora Tadeusz Rakowieckiego

6 kwietnia przypada 56. rocznica śmierci patrona Miejskiej Biblioteki Publicznej w Hajnówce dr. Tadeusza Rakowieckiego.

Poniższe materiały pochodzą z książki autorstwa Alli Gryc pt. "Tadeusz Rakowiecki: lekarz, astronom, humanista" (2015) oraz z artykułów Gazety Białostockiej z 1971 roku.

 

(s. 45) Podpis pod zdjęciem: Tadeusz Rakowiecki. Rok 1959 [zdjęcie czarno-białe portretowe Tadeusza Rakowieckiego]

Tadeusz Rakowiecki zmarł 6 kwietnia 1965 r. po ciężkiej chorobie na zapalenie płuc. W zawodzie lekarza przepracował 60 lat, czynny zawodowo do ostatnich chwil życia. W kontaktach z pacjentami był miły i delikatny, wrażliwy i wyczulony na ludzkie cierpienie i biedę. Szczególną opieką otaczał ludzi ubogich i potrzebujących. Znany był z tego, że opłaty za wizytę pobierał symbolicznie lub rezygnował z nich zupełnie, nieraz dyskretnie wspomagał swoich pacjentów. Do dziś ujmuje wszystkich opowieść robotnika tartaku, który z powodu nagłej choroby zgłosił się do doktora. Rakowiecki zauważając jego zniszczoną koszulę cichutko szepnął do żony: Pelu podaj panu z szafy moje dwie niebieskie koszule. Nie dorobił się majątku, bowiem nigdy nie dbał o wartości materialne. Zawsze najważniejszy był człowiek.

(s.46) Podpis pod zdjęciem górnym: Pogrzeb dr. T. Rakowieckiego. Hajnówka, 9 kwietnia 1965 r. [zdjęcie czarno-białe, na którym zgromadzeni mieszkańcy miasta oraz pracownicy służby medycznej żegnają lekarza Rakowieckiego]

Tadeusz Rakowiecki był człowiekiem wielkiego serca i umysłu, wszechstronnych zainteresowań. Niezwykle skromny, taktowny, odznaczał się niebywałą umiejętnością współżycia z ludźmi, czym zdobył zaufanie i szacunek społeczeństwa Hajnówki. Śmierć doktora poruszyła wszystkich hajnowian. W ostatniej drodze do miejsca wiecznego spoczynku towarzyszyli mu duchowni, przedstawiciele władz miasta, personel służby zdrowia oraz liczni mieszkańcy Hajnówki.

Podpis obok dolnego zdjęcia: Grób Tadeusz Rakowieckiego. Rok 1985

Tadeusz Rakowiecki został pochowany na cmentarzu katolickim w Hajnówce. Po dwudziestu latach, w 1985 roku, obok doktora Rakowieckiego spoczęła żona Pelagia. Niezwykle cenną bibliotekę i spuściznę Rakowieckich przejęła ich wychowanica Helena Górska. Helena Górska była żoną Stanisława Dudnika, pilota, który w czasie II wojny światowej walczył w bitwie o Anglię. Za bohaterską postawę w 1972 r. był odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi.

(s.47) Podpisy pod zdjęciami u góry:

z lewej: Odznaka "Za wzorową pracę w służbie zdrowia". Rok 1952
z prawej: Złoty Krzyż Zasługi. Rok 1954

Tadeusz Rakowiecki w 1952 r. odznaczony "Za wzorową pracę w służbie zdrowia". W 1954 r. uchwałą Rady Państwa nadano mu "Złoty Krzyż Zasługi" oraz medal "10-lecia Polski Ludowej". Pośmiertnie, w 1975 r., został uhonorowany tytułem "Zasłużony dla Powiatu Hajnowskiego".

Podpis pod dolnym zdjęciem: Uroczystość odsłonięcie tablicy pamiątkowej poświęconej pamięci dr. Tadeusz Rakowieckiego w Przychodni Obwodowej w Hajnówce. Rok 1971

W rocznicę śmierci Tadeusza Rakowieckiego staraniem ówczesnych władz oraz doktora Jarosława Puchnarewicza - dyrektora Szpitala Powiatowego w Hajnówce, w 1971 r. w Przychodni Obwodowej w Hajnówce odsłonięto tablice pamiątkową. Uroczystości towarzyszyła wystawa fotografii i dokumentów ilustrująca życie i działalność Tadeusza Rakowieckiego.

 

Tekst artykułu (5.05.1971, Gazeta Białostocka)

PRZYCHODNIA OBWODOWA W HAJNÓWCE NOSI IMIĘ DR T. RAKOWIECKIEGO

W Hajnówce odbyła się doniosła uroczystość. Po raz pierwszy w historii tego miasta obiekt użyteczności publicznej nosić będzie imię hajnowianina, którego praca i działalność zasługują na wieczną pamięć i chwałę.

Nowoczesna, piękna przychodnia obwodowa wybudowana przed niespełna rokiem nazwana została imieniem dr Tadeusza Rakowieckiego. Uroczyste odsłonięcie tablicy pamiątkowej, wmurowanej przy wejściu do budynku przychodni, jak również przebieg całej uroczystości z tym związanej pozostanie na długo w pamięci tych, którzy byli na niej obecni. Staraniem wielu przyjaciół dr Rakowieckiego zgromadzono liczne pamiątki z jego życia, pracy lekarskiej, a przede wszystkim działalności naukowej w dziedzinie astronomii. Pamiątki te w dniu uroczystego nadania przychodni jego imienia były eksponowane w budynku przychodni w specjalnych gablotach. W głównym hallu przychodni znajduje się popiersie tego zasłużonego dla ziemi hajnowskiej człowieka.

Dr Tadeusz Rakowiecki znaczną część swego 85-letniego życia poświęcił Hajnówce. Mając wiele bardzo intratnych propozycji objęcia w atrakcyjnych miejscowościach posad na kierowniczych stanowiskach wybrał co innego - pionierską pracę lekarza na prowincji. Do Hajnówki przyjechał w 1925 roku. Była to wówczas duża osada robotnicza. Był wówczas pierwszych lekarzem medycyny w Hajnówce i jedynym przez kilka lat. Szczególnie duże zasługi położył wówczas przy organizowaniu w Hajnówce na szeroką skalę lecznictwa otwartego. Był założycielem i organizatorem tzw. kasy chorych. Był wielkim znawcą literatury i poezji, matematykiem i przede wszystkim wybitnym uczonym-astronomem. W tej ostatniej dziedzinie wydał kilkadziesiąt prac i książek naukowych, był m. in. członkiem Francuskiego Towarzystwa Astronomicznego. Doceniając jego wielką wiedzę w tym zakresie w 1930 roku lwowski Uniwersytet im. Jana Kazimierza proponuje mu objęcie katedry Wydziału Astronomii. Dr. Rakowiecki zrezygnował z tej propozycji - wolał pionierską pracę lekarską w Hajnówce.

Na uroczystym odsłonięciu tablicy pamiątkowej i nadaniu przychodni obwodowej jego imienia byli m. in. obecni: wdowa po wielkim uczonym Pelagia Rakowiecka, sekretarz KP PZPR - Ludwik Bartosiak, zastępca przewodniczącego PRN Aleksy Raczkiewicz, przewodniczący Prezydium MRN Konstanty Leszczyński oraz współpracownicy i przyjaciele. Dużym przeżyciem było wysłuchanie nagranej na taśmie magnetofonowej rozmowy dr Rakowieckiego z redaktorką radia warszawskiego. Taśma została nagrana w 1965 roku, niespełna rok przed śmiercią dr Rakowieckiego.

Nagranie to udostępnił jeden z najbardziej zapalonych inicjatorów nazwania przychodni im. dr Rakowieckiego, jego długoletni przyjaciel i wielki miłośnik ziemi hajnowskiej - Juliusz Ojrzanowski.

Zdjęcie po lewej u góry: [zdjęcie przedstawia dwie pielęgniarki stojące przy popiersiu dr.  T. Rakowieckiego]
podpis pod zdjęciem: Warta honorowa przed popiersiem dr. T. Rakowieckiego

Zdjęcie po prawej na dole: [na zdjęciu widać mężczyznę i kobietę; są to Mirosław Poznański i Pelagia Rakowiecka]
podpis pod zdjęciem: Długoletni współpracownik dr Rakowieckiego Mirosław Poznański w rozmowie z wdową po zasłużonym lekarzu - Pelagią Rakowiecką.

 

Tekst artykułu: PAMIĘCI ZASŁUŻONEGO LEKARZA (Gazeta Białostocka, 5.02.1971)

Złotymi zgłoskami w historii hajnowskiego lecznictwa zapisane zostało nazwisko dr Tadeusza Rakowieckiego. Zmarły przed sześcioma laty dr Rakowiecki był w Hajnówce bardzo znaną, cenioną i szanowaną postacią. Był on pierwszym lekarzem medycyny, który w latach dwudziestych przyjechał do bardzo małej wówczas Hajnówki. Miał wiele ofert i propozycji pracy lekarskiej w znacznie atrakcyjniejszych miejscowościach niż Hajnówka, wybrał jednak właśnie to miasto, w którym rozpoczął pionierską pracę jako pierwszy i przez wiele lat jedyny lekarz. Starsi mieszkańcy Hajnówki doskonale pamiętają działalność dr Rakowieckiego w tym najtrudniejszym, początkowym okresie.

Zarówno wówczas, jak i do końca swego życia, dopóki miał jeszcze siły pracować, na każde wezwanie o każdej porze dnia i nocy zawsze podążał z pomocą. W tym pięknym zawodzie przepracował ponad pięćdziesiąt lat, był człowiekiem wielkiego serca i umysłu, wszechstronnego zainteresowania. Jego prace z zakresu astronomii drukowane były w wielu językach i uchodziły za wręcz rewelacyjne.

Pięknym akcentem czczącym pamięć tego wielkiego hajnowianina jest pomnik - popiersie umieszczony w głównym hallu nowej hajnowskiej Przychodni Obwodowej. Ta rzeźba wykonana w drewnie powstała podczas ubiegłorocznego pleneru artystów-rzeźbiarzy, którzy rok rocznie w sierpniu spotykają się w Hajnówce na twórczej pracy pleneru rzeźby w drewnie.

(s.48) Podpis pod górnym zdjęciem: Tablica pamiątkowa ulokowana przy głównym wejściu do przychodni ZOZ przy ul. J. Piłsudskiego 10. Rok 1971

Napis na tablicy informuje"Doktor Tadeusz Rakowiecki, lekarz-astronom, żył w latach 1878-1965. Troska o zdrowie człowieka była treścią życia pierwszego lekarza społecznej służby zdrowia w Hajnówce".

Podpis obok zdjęcia po lewej, na dole: Popiersie dr. Tadeusza Rakowieckiego dłuta rzeźbiarza Zbigniewa Szawana. Rok 1971

Popiersie dr. Tadeusza Rakowieckiego powstało podczas Pleneru Rzeźbiarskiego 1971 roku w Hajnówce. W latach 1971-1997 rzeźba była eksponowana w Przychodni Obwodowej w Hajnówce. Obecnie znajduje się w Izbie pamięci dr. Tadeusza Rakowieckiego w Samodzielnym Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej w Hajnówce. Izbę prowadzi Miejska Biblioteka Publiczna im. dr. Tadeusza Rakowieckiego, funkcjonuje tam Biblioteka Szpitalna.